ประตูทนไฟ
ประตูทนไฟ
ประตูทนไฟ หรือ Fire Rated Door คือประตูที่ได้รับการออกแบบและผลิตขึ้นมาเป็นพิเศษ เพื่อทำหน้าที่ ชะลอการลุกลามของไฟ ควัน และความร้อน จากบริเวณที่เกิดเพลิงไหม้ไปยังบริเวณอื่น ๆ ภายในอาคาร โดยประตูทนไฟไม่ใช่แค่บานประตู แต่เป็น ระบบประตู (Door System) ที่ประกอบด้วยชิ้นส่วนทั้งหมดที่ทำงานร่วมกันเพื่อรักษาคุณสมบัติการทนไฟตามที่กำหนด
หน้าที่หลักของประตูทนไฟ:
กั้นการลามไฟ (Integrity): ป้องกันไม่ให้เปลวไฟและก๊าซร้อนทะลุผ่าน
กั้นความร้อน (Insulation): จำกัดการถ่ายเทความร้อนไปยังอีกฝั่งของประตู
กั้นควัน (Smoke Control): ป้องกันควันพิษเข้าสู่เส้นทางหนีไฟ (ส่วนใหญ่ติดตั้งอุปกรณ์เสริม เช่น Smoke Seal)
เป็นเส้นทางอพยพ: ต้องสามารถเปิดออกได้ง่ายและทำงานได้แม้หลังสัมผัสความร้อน
2. ประเภทของประตูทนไฟ (แบ่งตามวัสดุหลัก)
โดยทั่วไป วัสดุที่ใช้ในการผลิตประตูทนไฟมีหลายชนิด แต่ที่นิยมใช้ในประเทศไทยและมีมาตรฐานรับรอง ได้แก่
เหล็ก (Steel Fire Door) แผ่นเหล็กประกบไส้ทนไฟ (เช่น Rockwool, Ceramic Fiber) แข็งแรงทนทาน, ติดตั้งง่าย, อายุการใช้งานยาวนาน ผนังอาคารสูง, ห้องเครื่อง, ห้องเก็บสารเคมี, บันไดหนีไฟ
ไม้ (Timber Fire Door) ไม้เนื้อแข็งหรือไม้แปรรูปพิเศษประกบไส้ทนไฟ สวยงาม, เหมาะสำหรับภายในอาคารที่เน้นการตกแต่ง โรงแรม, คอนโดมิเนียม, อพาร์ตเมนต์, สำนักงาน
กระจก/อลูมิเนียม กรอบอลูมิเนียม/เหล็กที่มีการเสริมไส้ทนไฟ พร้อมกระจกทนไฟ (Fire Rated Glass) ทันสมัย, ให้แสงสว่าง, สามารถมองทะลุได้ โถงทางเข้า, ทางเดินส่วนกลาง, พื้นที่ที่ต้องการความสวยงาม
3. มาตรฐานการทนไฟและการจำแนก (Fire Rating)
การทนไฟของประตูจะถูกวัดเป็น ระยะเวลา (นาที หรือ ชั่วโมง) ที่ประตูสามารถทนทานต่อการลุกลามของไฟและความร้อนได้ภายใต้การทดสอบตามมาตรฐานสากล
มาตรฐานระยะเวลาการทนไฟที่นิยม:
60 นาที (1 ชั่วโมง): มักใช้กับประตูที่ไม่ได้อยู่ในเส้นทางหนีไฟหลัก หรืออาคารขนาดเล็ก
90 นาที (1.5 ชั่วโมง): มาตรฐานทั่วไปสำหรับประตูที่ติดตั้งในเส้นทางหนีไฟ หรือทางเดิน
120 นาที (2 ชั่วโมง): มาตรฐานสูงสุดที่ใช้กับพื้นที่เสี่ยงสูง เช่น ห้องเครื่อง, ห้องควบคุม, ผนังอาคารสูง
มาตรฐานการทดสอบสากลที่สำคัญ
UL (Underwriters Laboratories): มาตรฐานจากประเทศสหรัฐอเมริกา
BS (British Standards): มาตรฐานจากสหราชอาณาจักร (เช่น BS 476 Part 20, 22)
ASTM (American Society for Testing and Materials): มาตรฐานการทดสอบวัสดุ
มยผ. (มาตรฐานกรมโยธาธิการและผังเมือง): มาตรฐานของประเทศไทย
4. ส่วนประกอบสำคัญของระบบประตูทนไฟ
การทำงานของประตูทนไฟจะสมบูรณ์ไม่ได้ หากขาดส่วนประกอบเหล่านี้
บานประตู (Door Leaf) แกนกลางทนไฟหุ้มด้วยวัสดุผิวภายนอก ทำหน้าที่กั้นไฟและความร้อน
วงกบ (Door Frame) ผลิตจากวัสดุเหล็ก หรือวัสดุทนไฟที่ได้มาตรฐาน ต้องติดตั้งอย่างแน่นหนา
บานพับทนไฟ (Fire Rated Hinges) ทำจากวัสดุที่ทนทานต่ออุณหภูมิสูง ต้องติดตั้งตามจำนวนที่ผู้ผลิตกำหนด
อุปกรณ์ปิดประตูอัตโนมัติ (Door Closer) ต้องแน่ใจว่าประตูปิดสนิททุกครั้งหลังเปิด (เป็นข้อกำหนดสำคัญของประตูหนีไฟ)
ซีลกันควัน/ซีลกันไฟบวม (Intumescent/Smoke Seal) เป็นแถบที่ติดตั้งรอบบานประตู เมื่อโดนความร้อนจะพองตัวปิดช่องว่างระหว่างบานและวงกบ เพื่อป้องกันควันและไฟเล็ดลอด
ชุดล็อก/มือจับทนไฟ ต้องเป็นชุดล็อกที่สามารถใช้งานและเปิดออกได้ง่ายตลอดเวลา รวมถึงทนความร้อนได้
5. ข้อกำหนดทางกฎหมายที่เกี่ยวข้อง (ประเทศไทย)
ตามกฎหมายควบคุมอาคารของไทย กำหนดให้ต้องติดตั้งประตูทนไฟในตำแหน่งสำคัญต่าง ๆ เพื่อความปลอดภัย เช่น
ทางหนีไฟ: ประตูที่เชื่อมต่อกับบันไดหนีไฟและทางออกฉุกเฉิน
ผนังกั้นโซน: ประตูที่ติดตั้งบนผนังแบ่งพื้นที่ควบคุมเพลิง (Fire Compartment)
ห้องเครื่อง/ห้องเก็บสาร: ห้องที่มีความเสี่ยงต่อการติดไฟสูง เช่น ห้องไฟฟ้า, ห้องควบคุม
กรุณาเข้าสู่ระบบหรือสมัครสมาชิก
เพื่อเพิ่มรายการโปรดของคุณ